Een discipline ontstaat wanneer er een groep mensen bepalen dat kwaliteitsbewaking noodzakelijk is. Deze behoefte ontstaat op het moment dat er methodisch gewerkt wordt en dat men gaat claimen dat een bepaalde raamwerk het meest succes voorspeld, ook het feit dat er zoiets bestaat als grijze gebieden maakt het aantrekkelijk om toch alles te verantwoorden tot-en-met het kleinste details. Als we erkennen dat iets effectief kan zijn dan is het onvermijdelijk om hieraan aantal vragen te koppelen zoals
Welke raamwerk wordt er gehanteerd? Waar blijk de effectiviteit uit? En hoe relevant is het?Agogiek & de zorg een historie
Agogiek is een sociale wetenschap wat gevormd wordt door die takken van wetenschap die betrekking hebben op de mens in zijn sociale omgeving. In Nederland worden sociale wetenschappen onderverdeeld in maatschappijwetenschappen en gedragswetenschappen.
Maatschappijwetenschappen kunnen verwijzen naar:
antropologie - de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van culturen van westerse en niet-westerse volken in al hun aspecten.
bedrijfskunde - de wetenschap die zich bezighoudt met de wijze waarop een bedrijf of organisatie functioneert, zowel intern als extern.
bestuurskunde - de wetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met de wijze waarop het openbaar bestuur functioneert, zowel intern als extern.
economie - wetenschap die zich met menselijke behoeftebevrediging bezighoudt.
politicologie - de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van het tot stand komen, het voeren en de effecten van het overheidsbeleid.
rechtsgeleerdheid - de wetenschap die zich bezighoudt met kennis of studie van het recht.
sociologie - de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van het sociaal gedrag en sociaal handelen van de mens in de samenleving.
Gedragswetenschappen kunnen verwijzen naar”
communicatiewetenschap: de wetenschap die menselijke communicatie en de effecten daarvan op het gedrag onderzoekt.
criminologie - de wetenschap die de motieven van misdadigers onderzoekt, de misdaden zelf en het rechtssysteem.
ped/adagogiek - de wetenschap die zich bezighoudt met de bestudering van het veranderproces/leerproces binnen een (opvoeding)relatie.
psychologie - de wetenschappelijke studie van het gedrag en de psychische processen van de mens.
En dat is eigenlijk wat er bedoeld word wanneer wij agogiek definiëren als de leer van het begeleiden, aansturen of beleidsmatig mogelijk maken van veranderingsprocessen bij mensen.
En daaruit vloeien verschillende agogische deskundigen denk aan sociaal agogische medewerkers, pedagogen, GGZ Agogen, arbeidsagogen, veranderkundige, psychologen maar ook psychomotorische therapeuten en bewegingsagogen. En dit leid tot veranderingen binnen allerlei sectoren zoals het onderwijs, revalidatie, verstandelijk zorg, psychiatrie etc.
In de jaren 60 hadden we de ABC therapeuten of te wel de activiteitentherapeut, bewegingstherapeut en de creatieve therapeute, In die jaren werd nog alles therapie genoemd. Eind jaren 60 werd het medisch-model vervangen met het ontwikkelingsmodel en dat was een enorme vooruitgang. Zo werd verstandelijke handicap niet meer als een ziekte beschouwd, en niet meer als een patiënt die behandeld, verzorgd en verpleegd moet worden. Maar juist het accent dat een verstandelijk gehandicapte een mens is met aangeleerd gedrag dat veranderd en ontplooid kan worden. De Instituten zijn meer op de samenleving gaan inspelen en betrokkenheid werd meer gestimuleerd. Instituten zijn ook steeds minder gaan lijken op ziekenhuizen.
In de jaren 70 zijn we ook meer gaan ontwikkelen als mens op het gebied van kwalitatief en inclusief leven voor alle mensen en zo is de Interactioneelmodel ontstaan wat meer pleit voor het sociale aspect (gevoelens en emoties), of te wel dat mensen in eerste plaats basis behoeftes hebben zoals relaties aangaan en houden van en voornamelijk acceptatie ondanks alle gebreken. Mensen met verstandelijke beperking worden anders genoemd namelijk mensen met geestelijk handicap. De mens is geen zwakzinnige meer maar ook geen pupil maar een bewoner.
In de jaren 80 zijn we zorg op maat als model gaan hanteren of te wel relaties zijn belangrijk maar een betekenisvolle relatie is belangrijker. De overheid stimuleert de zorg om in mogelijkheden te denken en spendeert geld om laag kwaliteit zorg om te zetten in hoge kwaliteit zorg. Zo is er sprake van minder regelgeving en meer concurrentie tussen instellingen. En dat leidde ertoe dat men vaker is gaan samen werken zo spreken wij van transmurale zorg.
De zorg is van groepsbegeleider naar persoonlijk begeleider getransformeerd. In de jaren 90 neemt individualisering en kwaliteit de opperarm binnen de zorg. Of te wel minder regels vanuit de overheid het ontstaan van PGB maar ook het ontstaan van wetgevingen zoals BOPZ, WGBO en WPR. Er ontstaan ook meer woonvormen zoals dagopvang, vakantieopvang, begeleiding aan huis etc. En het aller belangrijkste is meer zeggenschap voor de cliënt.
En vanaf de jaren 2000 zijn er nieuwe zorgmodellen bij gekomen zoals:
Ondersteuningsmodel.
Emancipatiemodel
Burgerschansmodel.
Nieuwe kijk op zorg.
Kwaliteit van bestaan
Persoonlijke toekomstplanning
Wat we hieruit kunnen concluderen is dat er steeds de behoefte is om het welzijn van de mens centraal te stellen. zowel binnen de fysieke, emotionele, sociale als de cognitieve bestaansvelden. Of te wel een bio psychosociale benadering (lichaam en geest zijn een).
En de bewegingsagoog speelt een cruciaal rol als het gaat om een bio psychosociaal benadering waarbij kwetsbare mensen vitaler te krijgen het eind doel is.